‘Één visie, één uitvoering, één financiering’: wat de VDP ontdekte in Brussel
De studiereis 2025 naar Brussel bracht belangrijke inzichten over de digitalisering van overheidsdienstverlening. De belangrijkste conclusie: Nederland moet naar één centrale visie, gezamenlijke uitvoering en structurele financiering om de uitdagingen van de toekomst aan te kunnen.
Depolitiseer digitalisering
De digitalisering van dienstverlening moet worden gedepolitiseerd. Iedereen heeft baat bij een goede basisarchitectuur en uniforme standaarden. Gemeentelijke autonomie staat dat in de weg; dat hebben Nederland en België gemeen. Dit vraagt om een heldere visie, duidelijke uitvoering en structurele, langjarige financiering. Door digitalisering centraler aan te sturen met minder vrijblijvendheid kunnen we effectiever werken én meer ruimte overhouden voor lokale eigenheid waar dat écht toegevoegde waarde heeft.
Wat België anders doet
De Belgische federale overheid heeft een aantal interessante initiatieven zoals Connectoo, de digitale wallet en digitaal ondertekenen. Deze worden centraal ontwikkeld en alle overheden kunnen er (vrijwillig) gebruik van maken. Maar ook in België dromen ze van niet-vrijblijvende standaarden en ze hebben net als wij last van decentraal bestuur.
Opvallend voordeel: de Federale Overheidsdienst Beleid en Ondersteuning (BOSA) combineert in 1 DG digitalisering met ‘administratieve vereenvoudiging’ (opent in nieuw tabblad). En die administratieve vereenvoudiging levert jaarlijks 116 miljoen op met 40 miljoen aan kosten. Deze aanpak kan een goede impuls geven aan vereenvoudiging ‘onder de motorkap’ (opent in nieuw tabblad).
AI: kansen én uitdagingen
AI biedt aanknopingspunten voor besparingen, maar creëert ook nieuwe functies en verantwoordelijkheden. Er komen ethische commissies, certificeringen en extra audits bij. Eurocities (opent in nieuw tabblad) benadrukt het belang van mensgerichte AI-toepassingen en deelt wat goed werkt. Net als eerdere digitaliseringsgolven zal AI voor verschuivingen zorgen, maar dan grootschaliger. De vraag blijft: hoe gaan we dit controleren?
Samen optrekken
Het onderwerp ‘lobby’ was ten slotte ook een belangrijk deel van het programma. Wat we uit de bijeenkomst met lector Mendeltje van Keulen (opent in nieuw tabblad), het bezoek aan het Europarlement en de presentatie door Brainport Development (opent in nieuw tabblad) meenemen: Europa gaat niet over dienstverlening. Maar wel over veel zaken die de dienstverlening kunnen raken. Om beleid over dienstverlening te beïnvloeden, moeten we vooral ‘thuis’ zijn, in Den Haag.
We namen daarom ook de nodige vragen mee terug: waarom werken we in Nederland niet meer samen tussen gemeenten onderling en met andere overheden? Waarom hebben we geen stevigere standaarden? Het begint bij goede dienstverlening met de mens centraal en vereenvoudigde processen. Zoals één deelnemer samenvatte: “We hebben werk te doen! Één visie, één uitvoering, één structurele langjarige financiering. Samen dóen en samen optrekken!”
Meer weten
Tijdens onze studiereis gaf Willem Pieterson een uitgebreide inleiding op trends en ontwikkelingen in dienstverlening en digitalisering. Daarbij ging het ook over wat we van België, Denemarken en andere landen kunnen leren. Hiervan maakt hij de serie ‘Digitale overheid in Nederland’ op LinkedIn:
- Deel 1 (opent in nieuw tabblad): hoe het met digitale overheid in Nederland gaat
- Deel 2 (opent in nieuw tabblad): gebrek aan samenhang in organisatie van digitalisering en dienstverlening
- Deel 3 (opent in nieuw tabblad): visie en strategie van de digitale overheid
- Deel 4 volgt nog
Verder maakten we kennis met de volgende organisaties:
- Nederlandse ambassade in Brussel, België
- Brussel: gemeente Brussel (opent in nieuw tabblad), Brussels Hoofdstedelijk Gewest (opent in nieuw tabblad), Brulocalis (opent in nieuw tabblad) (de VNG van de gemeenten in het Hoofdstedelijk Gewest), Paradigm (opent in nieuw tabblad) en i-CITY Brussel (opent in nieuw tabblad)
- Amazon Web Services (AWS)
- Brussel per fiets en wandelend met Brukselbinnenstebuiten (opent in nieuw tabblad)
In het ledendeel staan de presentaties en foto’s van de studiereis (opent in nieuw tabblad) (alleen voor leden).
Met dank aan Ester van Wylick van VoyEdge (opent in nieuw tabblad) voor de organisatie en begeleiding van deze studiereis.
Bekijk het laatste nieuws
‘Onze dienstverlening begint al buiten de deur’
In de gemeente Ooststellingwerf (Zuidoost-Friesland) is Pyt Liemburg directeur dienstverlening, bedrijfsvoering en openbare ruimte. Dat laatste geeft hij extra aandacht,...
Samen versnellen en versterken van digitale dienstverlening
Op 18 juni stemmen gemeenten over een versnelling van en meer samenwerking voor toekomstbestendige digitale dienstverlening. Als directeur dienstverlening kun...
‘Toen de wieltjes vastliepen in het hoogpolige tapijt, wist ik dat ik iets anders moest doen’
Talent herkennen, sterke teams bouwen en duurzame verandering realiseren. Dat is waar Iris Sips-Weck zelf ‘lichtjes’ van in haar ogen...