Op de hoogte blijven van onze laatste nieuwsitems en ontwikkelingen? Volg onze LinkedIn pagina
De samenwerking tussen organisaties in het sociaal domein heeft in Best een lange geschiedenis. Een jaar na de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo, uit 2007) werd Bestwijzer geopend. Een concept dat later goed bleek te passen bij de nieuwe Wmo in 2015 en de transities in het sociaal domein. Adviseur dienstverlening Nicole Mallant was vanaf het begin betrokken bij Bestwijzer. Samen met beleidsadviseur sociaal domein Anne van de Ven vertelt ze over de successen, de leerpunten en de doorontwikkeling naar ‘Samen gaan’.
Hoe is Bestwijzer ontstaan?
Nicole Mallant: “De Wmo droeg gemeenten op om vanuit de eenloketgedachte de inwoner te ondersteunen. De meeste gemeenten richtten daarvoor in het gemeentehuis een Wmo-loket in. In Best kozen we ervoor om de informatie- en adviesfunctie gezamenlijk met partnerorganisaties te realiseren. Begin 2022 is dat uitgegroeid tot een samenwerking tussen 25 organisaties op het gebied van wonen, welzijn en zorg.
Toen we een passend pand gevonden hadden, hebben we dit ingericht vanuit ons dienstverleningsconcept. De kern hiervan kun je samenvatten als: de vraag gaat aan de wandel en niet de inwoner. Vanaf het eerste contact staan we naast de inwoner en kijken we samen welke organisatie binnen Bestwijzer kan helpen. Natuurlijk met toestemming van de inwoner. Bestwijzer is zo ingericht dat de informatie en balie goed vindbaar zijn en dat mensen zich welkom voelen.
Ons dienstverleningsconcept: de vraag gaat aan de wandel en niet de inwoner
Bestwijzer is geen bedrijfsverzamelgebouw met eigen kantoren voor de organisaties. Maar een multifunctionele ruimte waar zij samenwerken. Medewerkers - zowel professionals als vrijwilligers - van de diverse organisaties zitten letterlijk door en naast elkaar op werkplekken in de flexruimte. We delen ook de spreekkamers en andere ruimtes. Alleen de schoolarts van de GGD heeft vanwege privacy een eigen ruimte. Met tal van activiteiten en interne communicatie investeren we in onze samenwerking. Door deze inrichting en de samenwerking zijn de lijnen tussen de medewerkers en organisaties bij Bestwijzer kort.”
Voorbeeld 1 Meneer geeft overlast en wordt door de woonstichting en de wijkagent aangesproken op het gedrag. In dit stopgesprek sluit iemand van maatschappelijk werk aan om hulp aan te bieden. De maatschappelijk werker kan met meneer mee naar de huisarts als hij dat spannend vindt en niet goed weet om welke hulp hij moet vragen. De maatschappelijk werker maakt ook een afspraak elkaar tweewekelijks te zien om in contact te blijven en te luisteren. Meneer voelt zich gezien en serieus genomen. Samen vragen ze een uitkering aan bij de gemeente, zodat de geldzorgen minder worden. In de overbruggingsperiode gaan ze op vrijdag samen naar de Voedselbank. Voor die drie weken hebben we vanuit Bestwijzer een afspraak gemaakt met de Voedselbank.
Wat is de meerwaarde van het concept?
Nicole: “Wat Bestwijzer uniek maakt, is het samenwerkingsconcept. Op één locatie werken we met een mix van professionele en vrijwilligersorganisaties. Hierdoor kunnen we onze inwoners veel bieden en inspelen op veel situaties. Als iemand komt met een vraag over een woningaanpassing, heeft hij misschien ook ondersteuning op andere vlakken nodig. Iemand met schulden helpen we met schuldhulpverlening en - als dit nodig is - ook met het zoeken van werk of hulp bij de financiële administratie. Vaak kunnen we meerdere vragen in één bezoek oppakken. De kracht van Bestwijzer is ook dat inwoners zich gezien en gehoord voelen.”
Voorbeeld 2 Mevrouw bouwt een huurachterstand op. Met toestemming van mevrouw geeft de woonstichting de gegevens door aan de schuldhulpverlener bij Bestwijzer. Die nodigt mevrouw uit voor een afspraak op het spreekuur bij mevrouw thuis. Ze onderzoeken waarom er geen geld is voor het betalen van de huur, maar ontdekken samen ook dat mevrouw zich eenzaam voelt en weer contacten met anderen wil opbouwen. Mevrouw sluit zich aan bij de Sterke Vrouwen Groep, een initiatief van maatschappelijk werk, en laat zien dat ze erg van koken houdt. Samen met een aantal vrouwen gaan ze daarmee aan de slag en leert weer waar haar kwaliteiten liggen. Dat helpt mevrouw bij het maken van betere keuzes over haar geld. Ze heeft weer toekomstperspectief en voelt zich weer sterk om een volgende stap te zetten.
Anne van de Ven: “De dienstverlening begint al bij de receptie. Die collega’s hebben ook inhoudelijke kennis en zijn volledig op de hoogte van het aanbod in Bestwijzer. Zo kunnen ze gericht doorvragen, zodat de ondersteuningsvraag duidelijker wordt en een inwoner goed geïnformeerd of doorverwezen wordt.
Na de transitie in 2015 zijn we in Bestwijzer gaan werken met het Ondersteuningsteam Bestwijzer voor jeugdzorg en complexe zorg. Dit team werkt onder verantwoordelijkheid en aansturing van de gemeente, maar de medewerkers zijn in dienst van hun eigen moederorganisatie. Waar andere gemeenten vaak met generalistische functies werken, hebben wij bewust gekozen voor specialismen in het team. Met het Ondersteuningsteam bouwden we voort op de al jaren bestaande samenwerking binnen Bestwijzer maar ook het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Al met al is het aantal samenwerkende organisaties in Bestwijzer gegroeid, ondanks bezuinigingen in het sociaal domein.”
Nicole: “Onze manier van werken heeft zich in de praktijk bewezen. We worden gewaardeerd door inwoners en belangenorganisaties. Ook de medewerkers die in Bestwijzer werken, zijn enthousiast. Zij ervaren de voordelen van korte lijnen en de breed beschikbare expertise.
Nicole Mallant (links) en Anne van de Ven in de centrale ruimte van Bestwijzer
Dat komt ook door onze investering in de samenwerking. Samenwerking is geen zelfrijzend bakmeel: je moet het organiseren. We besteden onder meer aandacht aan de introductie van nieuwe medewerkers bij Bestwijzer, hebben een gezamenlijk intranet en organiseren netwerkactiviteiten. Daardoor leren we elkaar goed kennen en weten we elkaar snel te vinden om samen een klant te helpen. Eigenlijk zijn we een groot team.”
‘Samenwerking is geen zelfrijzend bakmeel: je moet het organiseren’
Tegen welke problemen lopen jullie aan?
Anne: “De dienstverlening is op dit moment verspreid over de gebouwen Bestwijzer en het gemeentehuis. De Wmo-consulenten en consulenten Werk en Inkomen van de gemeente werken bijvoorbeeld in het gemeentehuis. Dit is niet fijn voor de inwoners en voor de samenwerking. Daarom willen we de diensten van Bestwijzer en de gemeente samenvoegen in één gebouw. We willen het concept van Bestwijzer dus verder ontwikkelen en breder kunnen inzetten. We kijken daarbij ook naar eventuele uitbreiding van diensten die we graag aan ons aanbod willen toevoegen, maar waarvoor nu geen plek is in Bestwijzer.
Eerder keken we naar samenvoeging in het huidige gemeentehuis. Maar dit gebouw is technisch en functioneel verouderd. Het voldoet niet aan de wensen en eisen op het gebied van dienstverlening en werkomgeving. Daarom is in juli 2021 door de gemeenteraad besloten om de optie van nieuwbouw uit te werken.”
Wat gaat er nu met Bestwijzer gebeuren?
Anne: “Het mooie is dat de gemeente de werkwijze van Bestwijzer omarmt. Dus samenwerken zonder schotten vanuit de vraag van de inwoner, een sfeer en inrichting waarbij de inwoner makkelijk naar ons toe komt met zijn vraag en een team dat integraal werkt en snel kan schakelen. Door dat concept voor de hele gemeente te hanteren kunnen we onze dienstverlening naar inwoners nog verder verbeteren.”
Nicole: “Daarom is nu een proces gestart om te kijken naar nieuwe gezamenlijke huisvesting. Niet gewoonweg Bestwijzer inhuizen in het huidige gemeentehuis, maar samen op een nieuwe plek beginnen. Daarbij gaan huisvesting en samenwerking hand in hand. Dienstverlening - anders samenwerken, alle dienstverlening onder één dak - is het belangrijkste toetsingscriterium voor de toekomstige huisvesting. De naam voor dit project van Bestwijzer en de gemeente Best is ‘Samen gaan’.
Het is een project van jaren met veel partijen. Natuurlijk is de gemeenteraad erbij betrokken en ook alle partijen die samenwerken in Bestwijzer. We merken dat er veel draagvlak is voor deze nieuwe stap. Tegelijk is er ook onzekerheid. Het is lastig te zeggen hoe de toekomst er over 6 jaar uitziet.”
De fasering en verwachte doorlooptijd van Samen gaan
Wat is de stand van zaken nu?
Nicole: “We zitten nu volop in de voorbereiding voor de volgende fase die vooralsnog gepland is tot het 3ekwartaal 2023. In deze fase scherpen we het Programma van Eisen aan en maken we op basis hiervan een doorrekening en een schetsontwerp. Daarbij gaat het ook om een ontwerp van de dienstverlening. Wat zien inwoners als ze binnenkomen? Wie ontmoeten ze? Is er een koffiehoek en een speelhoek, en zo ja waar en hoe ziet dat eruit? We kijken ook naar de onderlinge samenwerking. Hoe is het om straks met elkaar in dat nieuwe gebouw te werken, hoe ziet dat eruit?
Ook adviseren we over aspecten als de bouworganisatievorm en eigendom en beheer. Bij dit project zijn veel betrokkenen en belanghebbenden. Belangrijk onderdeel van ook deze fase is daarom communicatie en participatie.”