Het Overleefhuis' is een belevings- en ervaringsgericht project met de inzet van ervaringsdeskundigen. Het doel van het project is het vergroten van inlevingsvermogen, versterking van verbinding tussen hulpverlener en hulpvrager en daarmee uiteindelijk ook betere/ effectievere dienstverlening.
Jaartal
2021Gemeente
Armoede en schulden zijn maatschappelijke problemen die steeds meer aandacht vragen en krijgen van maatschappelijke partijen en overheden. Daarbij wordt met name aandacht besteed aan instrumenten (projecten, aanpak, etc.). Deze zijn echter pas effectief als er voldoende verbinding is tussen hulpverlener en hulpvrager. Inlevingsvermogen en verbeelding zijn daarvoor essentieel. En dat is waar dit project toe dient. Want het beleven van armoede en schulden laat een blijvender indruk achter dan het geschreven woord.
Deelnemers worden levendig en echt getraind in een volledig ingericht huis waar een personage in een situatie van schulden en armoede leeft. In het huis worden deelnemers geconfronteerd met situaties, uitgaven, dilemma's en vooroordelen. Zij ervaren en beleven de stress, emoties, keuzes en vraagstukken waar mensen in schulden en armoede dagelijks voor staan. De deelnemers krijgen als groep een portemonnee met 40 euro voor een week en een aantal vraagstukken voorgelegd. Welke dilemma's komen ze tegen en welke keuzes maken ze? Zou het de groep lukken om rond te komen? En wat voor gevoelens en emoties roept dat bij hen op?
Het Overleefhuis gaat over het maken van keuzes die we als professionals soms dom vinden, maar die het niet zijn als je deze plaatst in de context van armoede of schulden. Het is een authentieke en confronterende ervaring, versterkt door de ervaringsdeskundigen die met levendige en echte verhalen de kracht hebben om de juiste verbeelding op te roepen en te bevestigen dat de dilemma's ook echt zijn.
Het is een gereed product dat in iedere gemeente uitgevoerd kan worden. De training stelt minimale eisen aan ruimte (het kan overal mits voldoende ruimte i.v.m. coronaregels), kan in korte tijd op maat worden gemaakt door gebruik van een aantal standaard elementen en is na opdrachtverstrekking binnen enkele weken uit te voeren. De kosten zijn mede hierdoor overzichtelijk, ook door verbinding met lokale partijen zoals het welzijnswerk en kringloop (voor de inrichting).
Dit praktijkvoorbeeld was een van de finalisten van de #GemeenteDelers.
Resultaat
De deelnemers zijn aangespoord om met een nieuwe blik naar hun werk te kijken. Hoe draag ik bij aan het systeem? Welke impact heeft mijn werk op mensen in kwetsbare situaties? Voor lange tijd blijft dit project vragen oproepen, met een verhoogde betrokkenheid als gevolg en duurzame impact op denken, voelen en handelen. Toenemende aandacht voor armoede en schulden en de oplossing daarvan. Het project brengt besef dat het gaat om meer dan instrumenten, en dat bejegening en verbinding de basis voor alles is.
Deelnemers van de training vonden het een geslaagd project en geven het volgende kenmerken aan:
- verwijderen van vooroordelen
- realistisch beeld van de leefsituatie en dilemma's in armoede
- versterking vastberadenheid armoede te bestrijden
- besef van de ernst en de effecten van structurele armoede
- besef van gevoelens van eenzaamheid, schaamte, afhankelijkheid, stress, machteloosheid, voortdurende twijfel en het belang van de menselijke maat
- een bijkomend resultaat is versterking van de samenwerking tussen gemeente en lokale sociale partners.